Το αίθριο είναι η εσωτερική αυλή, που χαρακτηρίζεται ως το κενό έναντι του πλήρες, ο ελεύθερος χώρος εντός του κτηρίου. Δεν έχει συγκεκριμένο σχήμα και μορφή.
Η σημασία του αιθρίου στην αρχιτεκτονική, έγκειται στη δημιουργία ενός δυναμικού εσωτερικού που επιτυγχάνει τις βέλτιστες εσωτερικές συνθήκες ηλιασμού και αερισμού.
Πρόκειται για μια τυπολογία στην αρχιτεκτονική σύνθεση που συναντά κανείς από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Εμφανίζεται συνήθως ως ένας μεγάλος ανοικτός χώρος που αν και περιβάλλεται από τοίχους, αφήνει τη διέλευση του φωτός και του αέρα από την οροφή. “Λειτουργεί ως ο εστιακός πόλος του κτιρίου που το μετατρέπει σε βιοκλιματικό, εφόσον επηρεάζει το μικροκλίμα της κατασκευής”.
Στη σύγχρονη αρχιτεκτονική, σχεδιάζονται και κλειστά αίθρια δηλαδή ενδιάμεσοι χώροι που καλύπτονται με υαλοστάσιο στην οροφή. Τα στεγασμένα αίθρια συμβάλλουν στη δημιουργία καλύτερης διαβίωσης εφόσον προστατεύουν από τις καιρικές συνθήκες, βροχής και κρύου, και συνεπώς δημιουργούν πιο ευχάριστο και θερμικά άνετο χώρο.
Γύρω από τον ημιυπαίθριο χώρο οργανώνονται οι επιμέρους λειτουργίες στις αναφορές όλων των εποχών, από το αρχαίο ελληνικό, ρωμαϊκό σπίτι μέχρι τις σύγχρονες κατασκευές 20ου και 21ου αιώνα.
“Η περιμετρική αυτή διάταξη, θυμίζει την συνεύρεση γύρω από τη φωτιά, την ανάγκη κοινωνικότητας και συλλογικότητας”.
Η αυλή, ανέκαθεν, αποτελούσε το κύριο συνθετικό στοιχείο στην αρχιτεκτονική, αυτό που αποκαλούμε «δοχείο ζωής», καθώς μια αίσθηση ασφάλειας και ηρεμίας διαχέεται στο εσωτερικό, προσφέροντας ποιότητα στο χώρο, ταυτόχρονη άνεση και χαρά.
“Το αίθριο, επιπρόσθετα, μεταφέρει το εξωτερικό περιβάλλον στο εσωτερικό”.
Την ίδια στιγμή που παρέχει ένα καταφύγιο μακριά από τους θορύβους της πολύβουης ζωής στην πόλη, δίνει τη δυνατότητα στους χρήστες να παρακολουθούν την εξέλιξη της ζωής με το να αντιλαμβάνονται τις μεταβολές στη μέρα, φωτός και σκιάς, και τις μεταβολές στη φύση, βλάστησης και εποχών. Ξεφεύγοντας από την κλίμακα του αιθρίου ως μια «εσωτερική πλατεία», μπορούμε να αναγνώσουμε με τον ίδιο τρόπο το αίθριο ως μετάβαση μέσα στην πόλη.
“Για παράδειγμα, ένα πάρκο ή μια πλατεία, περίκλειστα από τη δόμηση της πόλης, δρουν σαν εσωτερικές αυλές – αίθρια στον αστικό ιστό”.
Το ίδιο, μπορούμε να υποστηρίξουμε και για τον ελεύθερο – ακάλυπτο χώρο των πολυκατοικιών, ένα κοινόχρηστο χώρο που διασφαλίζει διαμπερότητα στο εσωτερικό, ή ακόμα και για τις αλάνες, τα αδόμητα οικοδομικά τετράγωνα.
“Οπότε, με μια άλλη προσέγγιση μεγέθους, και λειτουργίας, γίνεται πόλος έλξης, πυρήνας συγκέντρωσης για το σύνολο των ανθρώπων”.
Επομένως, το αίθριο μπορεί να αποτελέσει μέρος του πολεοδομικού σχεδιασμού και του δημόσιου χώρου, όχι μόνο της ιδιωτικής κατοίκησης.
Η σημασία του αιθρίου, λοιπόν, στην αρχιτεκτονική είναι αξιοσημείωτη εφόσον πρόκειται για ένα διαχρονικό στοιχείο στο σχεδιασμό που διαμορφώνει τόσο τον χαρακτήρα των χώρων, όσο και των ανθρώπων.
“Το αίθριο ενσωματώνει τη φύση μέσα στο κτισμένο περιβάλλον”.
Διασπώντας τη κτηριακή, κτισμένη μάζα, είτε από την κλίμακα της μονάδας–κατοικίας, είτε του συνόλου-πόλης, το αίθριο προσφέρει ένα σημείο γαλήνης, συνεύρεσης, κοινωνικότητας, δραστηριοποίησης, επαφής ανθρώπων και συνάμα επαφής με το περιβάλλον.
Άρθρο της Μικαέλας Χαραλάμπους | Αρχιτέκτων Μηχανικός | Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ για να διαβάσετε ολόκληρο το άρθρο και να δείτε φωτογραφίες στο kataskevesktirion.gr
